Mieszane nastroje w branży IT. Sprzedaż i pozyskanie leadów największym wyzwaniem na 2025 (Barometr Nastrojów IT SoDA Q3 2024).
- 19 grudnia, 2024
- 16:25
Z dniem 1 lipca 2023 r. został uchylony stan zagrożenia epidemicznego w Polsce. W związku z tym przestała lub wkrótce przestanie obowiązywać część przepisów tzw. specustawy covidowej*, wdrożonej na czasy kryzysu pandemicznego w Polsce.
We współpracy z ekspertami prawa pracy z kancelarii prawniczej Domański Zakrzewski Palinka (DZP) przygotowaliśmy kalendarium najważniejszych zmian w prawie pracy i prawie imigracyjnym, na jakie powinni przygotować się pracodawcy i pracownicy.
*Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2023 r., poz. 1327 ze zm.).
Kalendarium zmian
Począwszy od 1 lipca 2023 r.
Zaległy urlop wypoczynkowy: Uchylony został przepis tzw. specustawy covidowej stanowiący wyraźną podstawę prawną do udzielania zaległego urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego przez pracownika w poprzednich latach kalendarzowych, bez konieczności uzyskania zgody pracownika i z pominięciem planu urlopów. Nie oznacza to jednak, że pracodawca utracił tę możliwość całkowicie. Skierowanie na zaległy urlop w drodze jednostronnej decyzji jest dalej dopuszczalne w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego.
Zakaz konkurencji: Uchylony został przepis tzw. specustawy covidowej przyznający stronom umów o zakazie konkurencji obowiązujących po ustaniu stosunku pracy, umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług oraz umowy o dzieło prawo do ich wypowiedzenia z zachowaniem terminu 7 dni. Od tej pory prawo do wypowiedzenia lub odstąpienia od takiej umowy będzie uzależnione od tego, czy w jej treści znajdują się odpowiednie klauzule umowne.
Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych: Pracodawca, który zdecydował się na zawieszenie obowiązków związanych z tworzeniem lub funkcjonowaniem ZFŚS w okresie stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego, ma obowiązek przystąpić do ich stosowania. W dalszym ciągu możliwe będzie jednak zawieszenie stosowania ZFŚS lub obowiązku dokonywania odpisów na ZFŚS w szczególnych wypadkach przewidzianych w przepisach prawa pracy.
Odprawy i odszkodowania: Uchylony został przepis tzw. specustawy covidowej przyznający niektórym pracodawcom prawo do obniżenia wysokości odpraw, odszkodowań lub innych świadczeń pieniężnych wypłacanych w związku z rozwiązaniem umowy o pracę. Oznacza to powrót do zasad ogólnych. Warto zapamiętać, że w związku ze wzrostem płacy minimalnej od 1 lipca br. (3.600 PLN brutto), zwiększył się maksymalny limit wysokości odprawy ustawowej należnej pracownikowi w związku ze zwolnieniami grupowymi lub indywidualnymi.
Najpóźniej do 31 lipca 2023 r.
Legalizacja pracy: Oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, których ostatni dzień ważności przypadał w okresie stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego, ulegają przedłużeniu z mocy prawa jedynie do 31 lipca 2023 r. Z dniem 1 sierpnia br. utracą one ważność a cudzoziemcy chcący kontynuować zatrudnienie w Polsce na tej podstawie, powinni uzyskać kolejne oświadczenie. Ta sama zasada obowiązuje w odniesieniu do zezwoleń na pracę, które również utracą ważność po 31 lipca 2023 r. W związku z tym, najpóźniej do 31 lipca 2023 r. konieczne będzie złożenie odpowiedniego wniosku przez cudzoziemca.
Legalizacja pobytu: Dokumenty takie, jak wizy krajowe, karty pobytu, czy zezwolenia na pobyt czasowy, których ostatni dzień ważności przypadał w okresie stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego, ulegają przedłużeniu z mocy prawa jedynie do 31 lipca 2023 r. Z dniem 1 sierpnia br. utracą one ważność, a cudzoziemcy chcący legalnie przebywać w Polsce po tym czasie, powinni najpóźniej do 31 lipca 2023 r. wystąpić z odpowiednimi wnioskami.
Uchodźcy z Ukrainy mają prawo legalnego pobytu w Polsce do 4 marca 2024 r. Wyjątkiem są dzieci, które będą kontynuowały edukację w dniu 4 marca 2024 r. – wraz ze swoimi rodzicami i opiekunami, będą miały prawo pobytu do 31 sierpnia 2024 r., aby móc ukończyć rok szkolny. Dotyczy to również dorosłych uchodźców, którzy uczą się w szkołach policealnych.
Najpóźniej do 30 sierpnia 2023 r.
Okresowe szkolenia BHP: Pracodawca ma obowiązek przeprowadzenia szkoleń okresowych w dziedzinie BHP, których termin przypadał w okresie obowiązywania stanu epidemii albo stanu zagrożenia epidemicznego.
Orzeczenia o niepełnosprawności: Orzeczenia o niepełnosprawności i o stopniu niepełnosprawności, których ostatni dzień ważności przypadał w okresie stanu epidemii lub stanu zagrożenie epidemicznego, ulegają przedłużeniu z mocy prawa jedynie do 30 lipca 2023 r. Z dniem 31 sierpnia br. utracą one ważność.
Najpóźniej do 28 grudnia 2023 r.
Badania medycyny pracy: Pracodawca ma obowiązek zlecić, a pracownik wykonać wstępne badania medycyny pracy, których obowiązek wykonania został zawieszony w czasie stanu epidemii i stanu zagrożenia epidemicznego. Ponadto, jeżeli w czasie epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego badanie wstępne lub kontrolne pracownika przeprowadził i wydał orzeczenie lekarskie inny lekarz niż lekarz medycyny pracy, to takie orzeczenie pozostanie ważne jedynie do 28 grudnia 2023 r.
Najpóźniej do 1 lipca 2024 r.
Obniżony wymiar czasu pracy: Pracodawca, który obniżył wymiar czasu pracownika lub objął go przestojem ekonomicznym w związku ze spadkiem przychodów ze sprzedaży towarów lub usług w następstwie COVID-19, powinien objąć pracownika wymiarem czasu pracy obowiązującym przed obniżeniem.
Ta informacja została przygotowana przez ekspertów z Praktyki Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych kancelarii DZP.
Łukasz Górzny
Senior Associate
Lukasz.Gorzny@dzp.pl
+48 660 440 349
Aleksandra Michalska
Associate
Aleksandra.Michalska@dzp.pl
+48 660 440 037
Kancelaria DZP
Domański Zakrzewski Palinka to największa, niezależna, polska kancelaria prawnicza, która od 30 lat oferuje wsparcie prawne polskim i zagranicznym klientom z niemal wszystkich branż gospodarki. Obecnie tworzy ją blisko 200 prawników i doradców podatkowych pracujących w biurach w Warszawie, Poznaniu i Wrocławiu.
Jednym z istotnych obszarów wspieranych przez DZP jest kompleksowe doradztwo w zakresie prawa HR. Nasi doświadczeni specjaliści zapewniają szyte na miarę rozwiązania dla przedsiębiorców i specjalistów z zakresu HR oraz People&Culture operujących m.in. w branży technologicznej, informatycznej, motoryzacyjnej oraz bankowej.
Eksperci z Praktyki Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych DZP:
- doradzają w projektach we wszystkich aspektach związanych z HR i zatrudnieniem, w tym także cudzoziemców w Polsce i w UE oraz przy delegowaniu pracowników za granicę,
- wspierają działy HR i People&Culture w zakresie prawnopracowniczych aspektów związanych z łączeniem firm, w projektach restrukturyzacyjnych,
- tworzą struktury zatrudnienia top managementu i wspierają pracodawców na każdym etapie takiego zatrudnienia,
- jako jedni z niewielu na rynku, specjalizują się w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych,
- przygotowują dokumentację wewnętrzną (regulaminy, benefity, programy opcyjnie, umowy o pracę, kontrakty menedżerskie, umowy związane z nietypowymi formami zatrudnienia, a także, non-compete i NDA),
- reprezentują pracodawców w sporach z pracownikami, z ZUS, PIP czy WUP, na etapie przedsądowym jak i przed sądami, w tym Sądem Najwyższym,
- mediują i negocjują warunki zatrudnienia, m.in. ze związkami zawodowymi i przedstawicielami pracowników,
- edukują pracodawców i wdrażają rozwiązania z zakresu work-life balance oraz rozpowszechniają wiedzę o jawności wynagrodzeń w przedsiębiorstwach,
- prowadzą warsztaty i webinary oraz publikują artykuły m.in. w Rzeczpospolitej i na blogu kancelarii DZP.
Prawnicy DZP są w stałym kontakcie z naszymi klientami, reagując natychmiast na ich potrzeby, informując o nadchodzących zmianach w przepisach. W swojej pracy kierują się wartościami opartymi na różnorodności, równości i inkluzywności (Diversity, Equity and Inclusion).
Szefowie Praktyki Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
Agata Mierzwa
Partner
Agata.Mierzwa@dzp.pl
+48 504 260 694
Bogusław Kapłon
Partner
Boguslaw.Kaplon@dzp.pl
+48 660 440 321
