SoDA

Koniec stanu zagrożenia epidemicznego – zmiany prawne. Alert DZP

Z dniem 1 lipca 2023 r. został uchylony stan zagrożenia epidemicznego w Polsce. W związku z tym przestała lub wkrótce przestanie obowiązywać część przepisów tzw. specustawy covidowej*, wdrożonej na czasy kryzysu pandemicznego w Polsce.

We współpracy z ekspertami prawa pracy z kancelarii prawniczej Domański Zakrzewski Palinka (DZP) przygotowaliśmy kalendarium najważniejszych zmian w prawie pracy i prawie imigracyjnym, na jakie powinni przygotować się pracodawcy i pracownicy.

*Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2023 r., poz. 1327 ze zm.).

Kalendarium zmian
Począwszy od 1 lipca 2023 r.

 Zaległy urlop wypoczynkowy: Uchylony został przepis tzw. specustawy covidowej stanowiący wyraźną podstawę prawną do udzielania zaległego urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego przez pracownika w poprzednich latach kalendarzowych, bez konieczności uzyskania zgody pracownika i z pominięciem planu urlopów. Nie oznacza to jednak, że pracodawca utracił tę możliwość całkowicie. Skierowanie na zaległy urlop w drodze jednostronnej decyzji jest dalej dopuszczalne w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego.

Zakaz konkurencji: Uchylony został przepis tzw. specustawy covidowej przyznający stronom umów o zakazie konkurencji obowiązujących po ustaniu stosunku pracy, umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług oraz umowy o dzieło prawo do ich wypowiedzenia z zachowaniem terminu 7 dni. Od tej pory prawo do wypowiedzenia lub odstąpienia od takiej umowy będzie uzależnione od tego, czy w jej treści znajdują się odpowiednie klauzule umowne.

Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych: Pracodawca, który zdecydował się na zawieszenie obowiązków związanych z tworzeniem lub funkcjonowaniem ZFŚS w okresie stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego, ma obowiązek przystąpić do ich stosowania. W dalszym ciągu możliwe będzie jednak zawieszenie stosowania ZFŚS lub obowiązku dokonywania odpisów na ZFŚS w szczególnych wypadkach przewidzianych w przepisach prawa pracy.

Odprawy i odszkodowania: Uchylony został przepis tzw. specustawy covidowej przyznający niektórym pracodawcom prawo do obniżenia wysokości odpraw, odszkodowań lub innych świadczeń pieniężnych wypłacanych w związku z rozwiązaniem umowy o pracę. Oznacza to powrót do zasad ogólnych. Warto zapamiętać, że w związku ze wzrostem płacy minimalnej od 1 lipca br. (3.600 PLN brutto), zwiększył się maksymalny limit wysokości odprawy ustawowej należnej pracownikowi w związku ze zwolnieniami grupowymi lub indywidualnymi.

Najpóźniej do 31 lipca 2023 r.

 Legalizacja pracy: Oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, których ostatni dzień ważności przypadał w okresie stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego, ulegają przedłużeniu z mocy prawa jedynie do 31 lipca 2023 r. Z dniem 1 sierpnia br. utracą one ważność a cudzoziemcy chcący kontynuować zatrudnienie w Polsce na tej podstawie, powinni uzyskać kolejne oświadczenie. Ta sama zasada obowiązuje w odniesieniu do zezwoleń na pracę, które również utracą ważność po 31 lipca 2023 r. W związku z tym, najpóźniej do 31 lipca 2023 r. konieczne będzie złożenie odpowiedniego wniosku przez cudzoziemca.

Legalizacja pobytu: Dokumenty takie, jak wizy krajowe, karty pobytu, czy zezwolenia na pobyt czasowy, których ostatni dzień ważności przypadał w okresie stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego, ulegają przedłużeniu z mocy prawa jedynie do 31 lipca 2023 r. Z dniem 1 sierpnia br. utracą one ważność, a cudzoziemcy chcący legalnie przebywać w Polsce po tym czasie, powinni najpóźniej do 31 lipca 2023 r. wystąpić z odpowiednimi wnioskami.

Uchodźcy z Ukrainy mają prawo legalnego pobytu w Polsce do 4 marca 2024 r. Wyjątkiem są dzieci, które będą kontynuowały edukację w dniu 4 marca 2024 r. – wraz ze swoimi rodzicami i opiekunami, będą miały prawo pobytu do 31 sierpnia 2024 r., aby móc ukończyć rok szkolny. Dotyczy to również dorosłych uchodźców, którzy uczą się w szkołach policealnych.

Najpóźniej do 30 sierpnia 2023 r.

 Okresowe szkolenia BHP: Pracodawca ma obowiązek przeprowadzenia szkoleń okresowych w dziedzinie BHP, których termin przypadał w okresie obowiązywania stanu epidemii albo stanu zagrożenia epidemicznego.

Orzeczenia o niepełnosprawności: Orzeczenia o niepełnosprawności i o stopniu niepełnosprawności, których ostatni dzień ważności przypadał w okresie stanu epidemii lub stanu zagrożenie epidemicznego, ulegają przedłużeniu z mocy prawa jedynie do 30 lipca 2023 r. Z dniem 31 sierpnia br. utracą one ważność.

Najpóźniej do 28 grudnia 2023 r.

 Badania medycyny pracy: Pracodawca ma obowiązek zlecić, a pracownik wykonać wstępne badania medycyny pracy, których obowiązek wykonania został zawieszony w czasie stanu epidemii i stanu zagrożenia epidemicznego. Ponadto, jeżeli w czasie epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego badanie wstępne lub kontrolne pracownika przeprowadził i wydał orzeczenie lekarskie inny lekarz niż lekarz medycyny pracy, to takie orzeczenie pozostanie ważne jedynie do 28 grudnia 2023 r.

Najpóźniej do 1 lipca 2024 r.

 Obniżony wymiar czasu pracy: Pracodawca, który obniżył wymiar czasu pracownika lub objął go przestojem ekonomicznym w związku ze spadkiem przychodów ze sprzedaży towarów lub usług w następstwie COVID-19, powinien objąć pracownika wymiarem czasu pracy obowiązującym przed obniżeniem.


Ta informacja została przygotowana przez ekspertów z Praktyki Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych kancelarii DZP.

Łukasz Górzny
Senior Associate
Lukasz.Gorzny@dzp.pl
+48 660 440 349

Aleksandra Michalska
Associate
Aleksandra.Michalska@dzp.pl
+48 660 440 037


Kancelaria DZP

Domański Zakrzewski Palinka to największa, niezależna, polska kancelaria prawnicza, która od 30 lat oferuje wsparcie prawne polskim i zagranicznym klientom z niemal wszystkich branż gospodarki. Obecnie tworzy ją blisko 200 prawników i doradców podatkowych pracujących w biurach w Warszawie, Poznaniu i Wrocławiu.

Jednym z istotnych obszarów wspieranych przez DZP jest kompleksowe doradztwo w zakresie prawa HR. Nasi doświadczeni specjaliści zapewniają szyte na miarę rozwiązania dla przedsiębiorców i specjalistów z zakresu HR oraz People&Culture operujących m.in. w branży technologicznej, informatycznej, motoryzacyjnej oraz bankowej.

Eksperci z Praktyki Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych DZP:

  • doradzają w projektach we wszystkich aspektach związanych z HR i zatrudnieniem, w tym także cudzoziemców w Polsce i w UE oraz przy delegowaniu pracowników za granicę,
  • wspierają działy HR i People&Culture w zakresie prawnopracowniczych aspektów związanych z łączeniem firm, w projektach restrukturyzacyjnych,
  • tworzą struktury zatrudnienia top managementu i wspierają pracodawców na każdym etapie takiego zatrudnienia,
  • jako jedni z niewielu na rynku, specjalizują się w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych,
  • przygotowują dokumentację wewnętrzną (regulaminy, benefity, programy opcyjnie, umowy o pracę, kontrakty menedżerskie, umowy związane z nietypowymi formami zatrudnienia, a także, non-compete i NDA),
  • reprezentują pracodawców w sporach z pracownikami, z ZUS, PIP czy WUP, na etapie przedsądowym jak i przed sądami, w tym Sądem Najwyższym,
  • mediują i negocjują warunki zatrudnienia, m.in. ze związkami zawodowymi i przedstawicielami pracowników,
  • edukują pracodawców i wdrażają rozwiązania z zakresu work-life balance oraz rozpowszechniają wiedzę o jawności wynagrodzeń w przedsiębiorstwach,
  • prowadzą warsztaty i webinary oraz publikują artykuły m.in. w Rzeczpospolitej i na blogu kancelarii DZP.


Prawnicy DZP są w stałym kontakcie z naszymi klientami, reagując natychmiast na ich potrzeby, informując o nadchodzących zmianach w przepisach. W swojej pracy kierują się wartościami opartymi na różnorodności, równości i inkluzywności (Diversity, Equity and Inclusion).

www.dzp.pl

www.linkedin.com/company/dzp

Szefowie Praktyki Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

Agata Mierzwa
Partner
Agata.Mierzwa@dzp.pl
+48 504 260 694

Bogusław Kapłon
Partner
Boguslaw.Kaplon@dzp.pl
+48 660 440 321

Najnowsze artykuły

Najnowsze artykuły

Case study Soflab: Po co i w jaki sposób anonimizować dane osobowe?

Umiarkowany optymizm – Barometr Nastrojów IT SoDA (Q1 i Q2 2024)

Weź udział w European Profitability and Utilization Report, wesprzyj branżę i uzyskaj nagrody